Ngắm ảnh nude của phụ nữ đẹp thời Pháp thuộc gây tranh cãi
Ảnh nude
thiếu nữ ngày xưa - “Chất lượng ảnh đã giảm sút do bị chụp lại nhiều
lần, song những gì còn lại vẫn cho thấy bản gốc rất đẹp” – nhà nhiếp ảnh
Hữu Bảo nói về những bức
ảnh nude thời Pháp thuộc.
Một bức ảnh nude thời Pháp thuộc chụp phụ nữ Việt Nam
Chúng tôi giới thiệu bộ Ảnh nude phụ nữ Việt thời Pháp thuộc
những thành kiến về người chụp cũng như người mẫu ảnh nude. Cơ quan quản
lý cũng không tránh khỏi e ngại này.
đã được in thành bưu thiếp ảnh - Tư liệu do ông Hữu Bảo cung cấp
Đây hoàn toàn không phải nhân học hình ảnh sex
Hãy cùng ngắm những bức hình nude nổi tiếng của phụ nữ Việt thời Pháp thuộc !
Những bức ảnh phụ nữ Việt khỏa thân này nằm trong số hàng nghìn bức
ảnh về Việt Nam dưới thời Pháp thuộc của nhà nhiếp ảnh nổi tiếng người
Pháp Pierre Dieulefils (1862-1937). Sau đó, chúng được nhà sưu tập bưu
ảnh nổi tiếng người Pháp Philippe Chaplain mua và lưu giữ. Ông Philippe
Chaplain đã cho Tạp chí Xưa và Nay mượn bộ sưu tập của mình.
Theo quan điểm của ông Hữu Bảo, những bức hình đó rất chuẩn về bố cục
lẫn ánh sáng, đường nét, đồng thời sinh động. Các ảnh này đã được trưng
bày trong triển lãm Để hiểu hơn về một Hà Nội xưa do Tạp chí Xưa và Nay
phối hợp với Thư viện Hà Nội tổ chức hồi đầu năm 2010.
Tuy nhiên, những
tấm ảnh nude này cũng gây tranh cãi.
Những tranh luận về nhóm ảnh khỏa thân chủ yếu xoay quanh việc các nhân
vật trong ảnh liệu có bị ép buộc cởi đồ để chụp những bức hình hở hang
như thế hay không. Thậm chí, có ý kiến còn cho rằng đó là những tấm hình
dàn dựng phi thực tế trong chủ ý dã tâm của người Pháp. Người dân do đó
phải tuân thủ mệnh lệnh “bắt cởi phải cởi, bắt chết phải chết” của chủ.
Ý kiến ngược lại cho rằng những bức ảnh đó chỉ là tác phẩm của những
người muốn Á Đông hóa, An Nam hóa đề tài nude – một đề tài mỹ thuật hàn
lâm vốn luôn được mến chuộng. Bố cục của các tác phẩm cũng được phân
tích là quen thuộc và nhan nhản trong nghệ thuật cổ điển.
Theo TS Đào Thế Đức – thư ký tòa soạn Tạp chí Xưa và Nay, nói: “Giờ
đây, nếu nhìn tổng thể những bức ảnh đó, chúng ta cũng không thể nói
đích xác chúng được bố trí hay không và bố trí đến đâu”.
Tuy nhiên, theo TS Đức, đó chắc chắn không phải là những tư liệu nhân
học hình ảnh. Ông cho biết: “Nhân học hình ảnh phải do người dân tự thể
hiện. Nhờ đó, những bức ảnh, thước phim cho thấy rõ người dân thực sự
muốn thể hiện mình ra sao. Nó hoàn toàn không phải cái nhìn của người
ngoài cuộc. Trong khi điều thấy rõ trong những bức ảnh này chính là cái
nhìn của phương Tây về phương Đông. Qua cái nhìn đó, phương Đông trở nên
hơi kỳ quặc, lạ lẫm, thậm chí có phần nào lạc hậu”.
TS Đức cho rằng những tác phẩm này không chỉ không do người dân tự
chụp mà còn ít khả năng do người Việt chụp. Nó chính là những bức ảnh do
người Pháp chụp với tinh thần Tây phương dễ nhận thấy. “Thời đó, chắc
chỉ có mấy ông Tây mới bắt đàn bà con
gái xinh lột trần ra chụp ảnh như vậy thôi”.
Hoàn toàn không gợi dục
Song, điều kỳ lạ là những bức nude trên hoàn toàn không có tính gợi
dục. “Tôi đã nói chuyện với một số người trong triển lãm, nhưng không ai
cho rằng những tác phẩm này dung tục cả”, ông Hữu Bảo cho biết. Tuy
nhiên, những tạo hình khó có thể coi là như trong cuộc sống thông
thường. Một người mẫu gánh nước nhưng yếm lại trật ra hở ngực. Mấy phụ
nữ cùng ngồi quanh tẩu thuốc và cũng hở ngực một cách lạ thường.
Bản thân TS Đào Thế Đức cũng khá ngạc nhiên vì sự “cởi trói” của
những mẫu nữ trong khuôn hình. “Chúng ta có văn hóa phồn thực. Nhưng sự
phồn thực này nằm trong các nghi lễ, mà phần nhiều được nhà nghiên cứu
Toan Ánh ghi lại thành sách. Tuy nhiên, nếu ngoài nghi lễ phồn thực thì
mọi chuyện lại rất khe khắt. Chính vì thế, nếu người phụ nữ có thai sau
lễ hội phồn thực làng La thì không sao, thậm chí còn được coi là may
mắn. Nhưng nếu bình thường, người phụ nữ đó chắc chắn khó thoát khỏi
hình phạt gọt đầu bôi vôi”.
Một vài khuôn mặt lặp lại của thiếu nữ nude tại một số bức ảnh dạng
tư liệu khác khiến nhà nhiếp ảnh Hữu Bảo nghĩ đến việc đây chính là
người mẫu. Tuy nhiên, tại sao họ lại dám chụp những bức ảnh không có
điểm gì chung với Nho giáo như vậy, điều này cũng còn bí ẩn. Nhưng dù
sao đi nữa, những ảnh nude này vẫn mang giá trị tư liệu đặc biệt. Nhất
là khi chúng còn được người Pháp dùng làm bưu thiếp – một phương tiện
truyền tải thông tin, quảng bá nghệ thuật và tuyên truyền tư tưởng vào
thời thuộc địa.
“Rõ ràng đây là những hình tư liệu quý. Giờ đây, điều dễ thấy nhất là
về nhân chủng học người Việt đã thay đổi quá nhiều”, ông Hữu Bảo đánh
giá. Cũng theo nhiếp ảnh gia này, “trong những bức
hình nude phụ nữ
thời đó những khuôn mặt người Việt to và bè hơn chứ không thanh thoát
như bây giờ. Ở một vài khuôn hình, chúng ta còn thấy khuôn mặt họ hơi
nhô ra và có nét gãy. Căn cứ vào các đồ vật để so sánh, chiều cao của họ
cũng chỉ khoảng 1 m 50. Rõ ràng nếu đặt trong tương quan với chúng ta
bây giờ, những
bức nude này cho thấy sự khác biệt thú
vị. Và cũng vì thế, tôi rất thích cách thể hiện của tác phẩm. Bằng cách
chọn những phụ nữ rất dung dị, họ không vệ nữ hóa
ảnh nude
mà chọn cách thể hiện đúng người Việt, theo tinh thần Việt, theo đúng
tỷ lệ của người Việt. Đây chính là cách mà danh họa Nguyễn Phan Chánh vẽ
Tiên Dung – Chử Đồng Tử sau này. Nếu nói đến eo thon, tỷ lệ vàng thì
không phải. Nhưng toàn bộ tác phẩm nói lên được một tinh thần Việt Nam
và dễ được chấp nhận”.
Trong những bức ảnh đó, các thiếu nữ nhìn thẳng không e ngại. Nhưng
họ cũng không hề có các tạo dáng khó, phô diễn đường cong lựa theo ánh
sáng. Chúng gợi một cảm giác mộc mạc, chân phương, dễ mến. “Đây là phong
cách chụp rất phổ biến của những bức
ảnh nude chụp vào thế kỷ 19”, nhiếp ảnh gia Ngô Xuân Phú – cũng là người đã theo học nhiếp ảnh tại Hà Lan trong 2 năm, cho biết.
Theo Thanhnien.com.vn
Bộ ảnh nude thời Pháp thuộc:
Trong bộ sưu tập đặc sắc của Philippe Chaplain, có những hình
ảnh khiến người xem không khỏi sửng sốt. Đó là hình ảnh những người phụ
nữ Việt Nam khỏa thân trong nhiều tư thế, dáng điệu, bối cảnh và cách
phục sức khác nhau.
Năm 1885, Pierre Dieulefils gia nhập pháo binh Pháp ở Bắc Kỳ. Năm 1886, ông mở triển lãm ảnh đầu tiên của mình tại Hà Nội.
Từ năm 1888, sau khi giải ngũ, ông hành nghề ảnh tại Hà Nội. Năm
1889, ông đoạt huy chương đồng tại Exposition Universelle tại Paris nhờ
những bức ảnh chụp tại Đông Dương.
Ông cưới vợ là bà Marie Glais năm 1889 và đưa vợ sang sống tại Hà
Nội. Năm 1900 ông đoạt huy chương vàng tại Exposition Universelle tại
Paris. Năm 1910, ông lại đoạt huy chương vàng tại l’Exposition
Internationale de Bruxelles.
Những năm cuối đời ông sống và làm thơ tại quê nhà ở Malestroit.
Theo Đất Việt